Sınıf yönetimi becerilerine sahip olmak her öğretmenin hayalidir. Peki etkili bir yönetim için öğretmenler nelere dikkat etmelidir? Tarih öğretmeni Burak Saran, etkili bir sınıf yönetimi için dikkat edilmesi gereken temel faktörleri sizler için kaleme aldı.
egitimgen.com keyifli okumalar diler.
ETKİLİ SINIF YÖNETİMİ İÇİN ÖĞRETMENLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN TEMEL FAKTÖRLER
Öğretmenlik mesleğinin en önemli konularından bir tanesi sınıf yönetimidir. Farklı çevrelerden, ailelerden, mizaçlardan oluşan bir öğrenci topluluğunu bilgiye hazır hale getirmek ve ders süresi boyunca dikkatlerini açık tutmak elbette ki zor bir durumdur.
Öğretmenlerimizin öğretme süreçlerini olumsuz etkileyen bu durumun ortadan kaldırılması için sınıfta dikkat etmeleri gereken bazı temel faktörler mevcuttur. Bu faktörlerin farklı ülkelerde, okullarda ve yaş guruplarında uzun yıllardır edinilmiş tecrübelere ve araştırmalara dayandığı unutulmamalıdır.
Etkili bir sınıf yönetimi için dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır. Gelin bunları birlikte inceleyelim;
- Her öğrencinin öğrenme stili birbirinden farklıdır. Bu durumda öncelikle öğretmen, öğrencileri tanıma yoluna gitmelidir. Nasıl ki arkadaşlarınızı tanıdıkça onlara yaklaşım biçimleriniz şekilleniyorsa, öğrencilerinizi tanıdıkça da çözüm bulma konusunda bir ileri düzeye ulaşacaksınız.
- Böylelikle öğrencilerin bireysel farklılıklarına göre 'Keller Planı' ile öğretim de gerçekleştirilebilir. Elbette burada zamanın verimli kullanılması önemli bir etkendir. Kalabalık sınıflar ne yazık ki bu yöntemin uygulanabilirliğini azaltmaktadır.
- Sınıf yönetiminin en temel sorunlarından bir tanesi de öğrencilerin ders boyunca dikkatlerini sürdürmelerinin güçlüğüdür. Yapılan bilimsel araştırmalara göre; öğrencilerin dikkat süreleri gün geçtikçe kısalmaktadır. Bunu da göz önünde bulundurarak tek bir etkinlikle dersi geçirmek yerine öğrencilerin dikkatini çekecek daha kısa süreli etkinliklere yer verebilirsiniz. Böylece her yeni etkinliğe girişte sönmekte olan öğrenci dikkati tekrar canlanacaktır.
- Öğretmen, branşında yeterli düzeyde bilgi birikime sahip olmalıdır. Müfredata göre derslere hazırlıklı gitmesi de ders hakimiyetini arttıracaktır. Öğrencilerin bir sonraki hafta için işlenecek konuyla alakalı bilgilendirilmesi ve derse hazırlıklı gelmelerini sağlamak hem zaman hem de ilgi bakımından kazanç sağlayacaktır. Unutmayın! Öğrencinin derse katılım yoğunluğu aynı zamanda dikkat toplamada da etkili bir yöntemdir.
- Geleneksel sistemde öğrenci pasif, izleyici ve dinleyici rolünü benimsemişti. Günümüzde ise Milli Eğitim Bakanlığımızın ve eğitim fakültelerimizde görev alan üniversite hocalarımızın da teşviki ile derse katılan, araştıran, sorgulayan ve üreten bir nesil hedeflenmektedir.
- Öğretmenlerin özellikle kalabalık sınıflarda sunuş yolu öğretim stratejisiyle temel kavramları ve genel bilgileri verdikten sonra buluş ve araştırma-inceleme yöntemleriyle öğrencinin bilgiyi kendisinin keşfetmesi sağlanmalıdır.
- Öğretmenin kuru bilgi vermesi veya kitaptan düz yazı biçiminde takip ederek ders anlatması değil, öğrencinin ufkunu açması, araştırmaya yöneltmesi, bilgiye ulaşmaları için yol gösterici olması beklenmektedir.
- Derse girdiğinizde gülümseyin. Gülümsemenin ve pozitif olmanın geri dönüşü muhakkak olumlu olacaktır. Elbette hayat şartları sürekli pozitif olmanıza imkan sağlamıyor lakin gülümsemenin etkili iletişimde çok önemli bir yer tuttuğu da göz ardı edilmemelidir.
- Disiplinin olmadığı okullarda eğitim sürecinin de etkili olmadığı gözlemlenmekte. Disiplinden kasıt elbette saygıdır. Nasıl ki anne–baba çocuğun arkadaşı değil anne–babasıdır, öğretmen de öğretmen rolünde kalmalıdır. Öğrencilerinize karşı iyi ve onları anlayan bir öğretmen olmak için akranı gibi davranmanıza gerek yoktur. Aksi durumda öğretmenin liderlik vasfının kırıldığı ve etkisinin azaldığı durumlarla karşılaşılabilmektedir.
- Anlatılan konunun ilgili materyaller ile desteklenmesi öğrenmeyi kalıcı hale getirmektedir. Okullarımızın neredeyse hepsinde akıllı tahta teknolojisi kullanılmaktadır. Akıllı tahtalar vasıtasıyla konunun slayt haline getirilmesi, görsel veya videolu içeriklerle desteklenmesi konunun zenginliğini arttıracak ve anlaşılabilirliğini kolaylaştıracaktır.
- Öğretmenin etkili ses tonuyla, etkin hitabet konusundaki gelişmişlik düzeyi de bilgi aktarımında önemli bir unsurdur. Öğretmenlik standart olarak seyreden durağan bir meslek değildir. Sürekli gelişen ve farklı tarzlarda yeni öğretim yöntemlerinin bulunduğu günümüzde, öğretmen veya öğretmen adaylarımız ilgili konularda kurs, seminer ve gözlemle her daim kendini geliştirmelidir. Dün eğitimde uygulanan metotların bugün yeterli gelmediğini görüyoruz. Yarın da bugünün yeterli gelmediğini anlayacağız. O yüzden öğretmen ve öğretmen adaylarının değişime ve gelişime her daim açık olmaları gerekmektedir.
- Öğrencilerle göz teması kurulması, sorularla katılımın sağlanması ve söz almaya teşvik edilmeleri de yine öğretimi daha kaliteli hale getiren unsurlardandır.
- Anlatılmak istenen konunun içeriğine göre öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanılması öğrenmeyi kolaylaştırdığı kadar sınıf içi kaynaşmayı da arttıracaktır. Ayrıca okul ve çevre imkanları doğrultusunda öğrenilenlerin gezi ve gözlem yoluyla pekiştirilmesi kalıcılığı arttıracak ve öğrenmeye katkı sağlayacaktır. Tarih dersi için ziyaret edilecek bir müze konuyu pekiştirmede yardımcı iken Fen Bilimleri dersi için ise deney yapma yoluna gidilebilir.
Unutulmamalıdır ki ne yapılırsa yapılsın etkili sınıf yönetimi için tek başına öğretmen yeterli unsur olmamaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlükleri, okul yönetimi, okulların fiziki şartları, aile, çevre ve sosyal imkanların kalitesi de bu konuda önemli bir yere sahiptir.
Burak Saran
Tarihçi / Tarih Öğretmeni
